Volkskrant ★★★★

‘Het is prachtig hoe de actrices elkaars rollen overnemen, uitdagend tegenspel bieden of elkaar liefdevol gadeslaan vanaf het zijtoneel: Jongensuren is daarmee ook expliciet een daad van vrouwelijke soli­da­ri­teit. Regisseur Koen Verheijden spreekt uiteen­lo­pende theatrale registers aan: van frontaal vertel­the­ater tot fanta­sie­rijke beeldende vondsten en concrete, ingeleefde scènes.’

Trouw ★★★★

‘Het is een rijk gevuld coming-of-age-verhaal geworden, dat, op de schouders gelegd van één actrice, je waar­schijn­lijk zou doen duizelen, zozeer lijkt Verheijden geen passage in het leven van Burnier te willen overslaan. Maar in Jongensuren spelen vier actrices één personage. Een geweldige vondst. Verheijden is een regisseur van het detail, elke scène is even verzorgd en secuur.’

Thea­ter­krant

Koen Verheijden maakt met Jongensuren een indruk­wek­kend debuut bij Toneel­schuur Producties. Zijn kracht ligt in zijn scherpe oog voor kwets­baar­heid en verlangen. Zijn acteurs brengen veel gelaagdheid in het karakter van het hoofd­per­so­nage, dat duidelijk worstelt met iden­ti­teits­vragen. Het is een indruk­wek­kend verhaal dat laveert tussen intieme reflecties en schrijnende confrontaties.

“Schrijfster Andreas Burnier wordt door een jonge generatie thea­ter­ma­kers omarmd. ​„Ze was een queer icoon in haar tijd”, zegt regisseur Koen Verheijden. Contro­ver­sieel was Burnier altijd en ook nu is er discussie. Want was ze nou een feministe of een vrouwenhater?”

Lees hier het artikel online

Rachel Pouwer van NPO Cultuur kwam langs bij de repetities en sprak Hanna van Vliet over wat ze aan het maken is. 

Bekijk hier het item op Instagram

“Hoewel ze het grootste deel van haar leven lesbische relaties had, was ze tien jaar getrouwd met een man en kreeg ze met hem twee kinderen. Haar man was ook haar uitgever en speelde een belangrijke rol in haar schrij­vers­car­rière. Die complexi­teit en nuance maken we echt zichtbaar in de voor­stel­ling. Ze was lesbisch, maar haar huwelijk met haar man was ook liefdevol. Uitein­de­lijk besloot ze bij hem weg te gaan, maar ze vond bij hem ook iets wat ze prettig vond.” — Hanna van Vliet

Lees hier het artikel online

“Ik ervoer Burnier in haar boeken als erg rationeel (…) Het eerste waar ik aan dacht was: hoe ga ik van haar werk vlees en bloed maken? Dus uit het hoofd en in het hart, dat was voor mij de uitdaging.” — Koen Verheijden

Lees hier het artikel online

Kun je ons iets vertellen over je rol in de voor­stel­ling Jongensuren? Wat spreekt je het meest aan in je personage?

We spelen alle vier Simone, een fictief personage, maar auto­bi­o­gra­fisch gebaseerd op het leven van Andreas Burnier. We komen erachter dat er steeds meer lagen in het wezen en denken van Burnier te ontdekken zijn. Onze zoektocht naar wie zij was zodat wij haar kunnen spelen loopt parallel met de voor­stel­ling; waar Simone ook naar iets wezenlijks van zichzelf op zoek is waardoor ze in vrijheid kan leven. Die twee parallelle zoektochten versterken elkaar en dat vind ik een inspirerend proces.

Hoe ervaar je de samen­wer­king met de andere spelers?:

Ja, oké, een beetje corny gezegd misschien, maar dat is wel echt een groot feest. We hebben alle vier hart voor het werk van Andreas Burnier en hoe knap Koen dat heeft bewerkt. En ik denk ook dat we allemaal vanuit een net andere invalshoek affiniteit hebben met het materiaal. En omdat we dus alle vier Simone spelen krijg je automatisch vier verschil­lende inter­pre­ta­ties van de persoon en het leven van Andreas Burnier. Dat past ook bij hoe zij zichzelf via verschil­lende gedaantes en ontmoe­tingen in verschil­lende levensfases heeft uitgevonden.

Heb je een favoriete scène in de voor­stel­ling? Waarom spreekt die scène je zo aan?:

Hm, nee, dit antwoord bewaar ik, daarvoor is het nog te vroeg. Maar ik heb denk ik wel een lieve­lings­stukje uit haar boek ​‘Een tevreden lach’. Zal ik dat voorlezen?

‘Ik zou er niets op tegen hebben, mits de eerste drem­pel­vrees maar is overwonnen, de verruk­kingen van de liefde met jou te beschrijven. Hoe ik je langzaam uitkleedde de eerste keer, streelde, warmde, ontdooide, tot je trillend van verwachting in mijn armen lag. Hoe er tussen ons geen sprake was van een (teleur­stel­lend, triest) nabootsen van vermogen van de coïtus, maar hoe het gemis, de onmo­ge­lijk­heid mij in je uit te storten als een man, duizend­voudig gecom­pen­seerd werd door de zoete verruk­kingen van het lijf aan lijf veelvoudig verstren­geld zijn, het in elkaar overvloeien, hemels, onbegrensd door het eigen ik, onbelemmerd door de beperkte grenzen van de manlijke potentie, het machtig sterven in jou.’

Niet normaal mooi, hè?

Wat is voor jou de grootste uitdaging tijdens het repeteren van deze voorstelling?:

Pfoe. Genoeg uitdaging in het vormgeven van de persoon Simone, in alles wat zij is; haar in al haar complexi­teit omarmen. Ze maakt nogal wat mee in soms korte tijd­sprongen en daarbij zijn er herin­ne­ringen van een bepalend oorlogs­ver­leden die zich aan haar opdringen. Dat helder vormgeven zonder de grilligheid ervan te verliezen, wordt de grootste uitdaging voor ons denk ik.

Wat hoop je dat het publiek meeneemt na het zien van de voorstelling?

Koen zei laatst dat de voor­stel­ling ook iets weg heeft van een avon­tu­ren­roman en dat is waar. Dat vind ik een leuke benaming omdat het een speelse connotatie heeft. Die zoektocht van Simone naar iets wezenlijks, naar iets wat haar past is geen rechte lijn, nooit eenduidig en vol met verwar­ringen, vondsten en tegen­strij­dig­heden. En dat kan ook heel grappig zijn, juist! Het zou mooi zijn als we voor elkaar krijgen dat het publiek dat ook kan meevoelen en wellicht zichzelf zal herkennen. En er misschien glimlachend een beetje troost in kan vinden: ​‘Oh joh, zij was ook eeuwig zoekende met momentjes van houvast waar je even op door kan en daarna snap je er ineens weer niks van. Dat hoort er blijkbaar bij, pfjieuw.’

Zijn er rollen of projecten waar je in de toekomst van droomt? Iets wat je altijd al hebt willen doen?:

Ja, genoeg! Maar ik ben misschien niet zo’n concrete dromer… Als ik het bijvoor­beeld heel leuk heb in een proces en geïn­spi­reerd ben door het materiaal dan kan ik wel eens zo’n geluk bommetje voelen door mijn lijf als ik naar de repe­ti­tie­ruimte wandel. En dan visualiseer ik mezelf wel eens dat ik een heel stuk ouder ben, ook wandelend naar de repe­ti­tie­ruimte en dat ik dan nog steeds zo’n zelfde geluk bommetje krijg. Dat zou mooi zijn. En dat ik naast het spelen lesgeef en met jonge acteurs blijf zoeken naar wat spelen nou is of allemaal kan zijn, dat ik blijf luisteren naar hoe zij de tijd en het vak beleven. En dat alles dan hopelijk in een land en in een tijd waar cultuur ook weer op de waarde wordt geschat die het verdient. Trouwens, het zou wel fijn zijn als dat laatste eerder het geval is dan wanneer ik een héél stuk ouder ben. Toch best concreet eigenlijk.

Jelle Hoekstra studeerde in 2016 af aan de performance-opleiding van de Toneel­aca­demie Maastricht. Sindsdien is hij werkzaam als acteur, thea­ter­maker en componist. Als acteur werkt(e) hij o.a. bij HNTJong, Jetse Batelaan en de Veenfabriek. In 2022 was hij o.a. te zien in SUPER­NOR­MAAL (5+) van Loek de Bakker waarvoor hij ook alle liedjes schreef en met zijn eigen collectief De Omstanders maakte hij Der Letzte Holländer, een doomsday musical over de laatste Nederlandse vrouw. Als componist werkt hij in de theater‑, film- en modesector. Zo heeft Jelle muziek gecom­po­neerd voor producties van Toneelgroep Oostpool, Toneel­schuur Producties, HNTjong, Theater Rotterdam en tal van Frascati Producties. Afgelopen jaar won hij de Zilveren Krekel voor zijn rol van Jo in Het Mysterie van de Grote Mensen (6+). Afgelopen najaar was Jelle te zien in Let’s Talk About Sex van HNTjong en is hij te zien in de speelfilm Kerstmens van Michael Middelkoop.

Naar de Instagram van Jelle

Sinds mijn afstuderen in 2017 aan de toneel­aca­demie Maastricht werk ik als kostuum­ont­werper en scenograaf voor theater en film, met als thuisbasis mijn atelier in Rotterdam. Ik ben een obser­veerder en kijk graag naar mensen en naar welk verhaal ze met hun kleding willen vertellen. Naast het ontwerpen heb ik altijd een grote interesse gehad voor het kleer­ma­kersvak en haal ik veel inspiratie het maken van kostuums en het werken met verschil­lende materialen. Ik heb o.a. gewerkt voor Tryater, Frascati producties, Thea­ter­groep de Jonge Honden en Theater Walhalla. In 2019 deed ik mee aan talentlab van Toneelgroep Maastricht en Viazuyd. Ook werk ik voor het kostuuma­te­lier van Jeugd­the­ater Hofplein, waar ik bezig ben met het vervaar­digen van kostuums en rekwisieten.

Koen Verheijden (Breda, 1994) is in 2020 afge­stu­deerd aan de Toneel­aca­demie van Maastricht. In 2021 won hij de Piket Kunstprijs in de categorie theater. Hij werkt als een schrijver en regisseur die voor­na­me­lijk werkt rondom de thema’s kolonisatie, Nederlands-Indië en queer­ge­schie­de­nissen. Hoewel zijn voor­stel­lingen vertrekken vanuit historische gebeur­te­nissen, vloeien in zijn werk het heden en het verleden door elkaar. Door middel van de geschie­denis probeert hij zich te verhouden tot het heden en huidige maat­schap­pe­lijke problemen. Zijn werk heeft een sterke maat­schap­pe­lijke inslag en wordt gekenmerkt door voor- en tegen­stemmen naast elkaar te laten bestaan, zonder voor­oor­delen. Zijn signatuur is te herkennen aan een frag­men­ta­ri­sche en poëtische stijl. 

foto: Gergely Ofner